1. Home
  2. QR-wandeling Schalkwijk 1

QR-1: Algemene informatie Schalkwijk

Schalkwijk was waarschijnlijk al in de prehistorie al bewoond. Het zag er toen natuurlijk heel anders uit. Het lag toen op een strandwal, die ca. 2000 jaar voor Chr. is ontstaan. Na verloop van tijd vormde zich een binnenmeer. In de loop der jaren ontstonden allerlei geulen die zorgden voor doorbraken door de strandwallen: de geboorte van o.a. het Spaarne en De Liede.

In het jaar 800 na Chr. was het gebied onbewoond. Het land werd moerassig en het water steeg, waardoor bewoning moeilijk was. Later bouwde men kleine dijken, die zorgden voor land dat nodig was omdat de bevolkingsgroei enorm was toegenomen. Om iedereen te kunnen huisvesten moeten bomen wijken. Door deze ontbossing ontstond uiteindelijk het Haarlemmermeer. Men groef vele slootjes als afwatering af en bemaalde het gebied, dat hierdoor kunstmatig bewoonbaar bleef. Op deze wijze ontstonden Boesinghelee (het latere Nieuwerkerk), Schalkwijk, de Vijf Huizen, Rietwijk en Aalsmeer. Hiervan vormden de ambachtsheerlijkheden Zuid-Schalkwijk, Vijfhuizen, Nieuwerkerk, Rietwijk en Rietwijkeroord in de 16e eeuw een eenheid. De grootste daarvan was Nieuwerkerk.

Schalkwijk behoorde tot 1963 tot de gemeente Haarlemmerliede en Spaarnwoude. In 1963 werd Zuid-Schalkwijk officieel onderdeel van de gemeente Haarlem en werd het in rap tempo bebouwd. Daaraan voorafgaand werden de voormalige veenpolders van Schalkwijk opgehoogd met een dikke laag zand. Zo ontstonden de Meerwijkplas en Molenplas. In 1966 werd het Structuurplan Schalkwijk gepresenteerd. Het beoogde een snelle woningbouw in vier fasen: Europawijk (1960-1971), Boerhavewijk (1961-1971), Meerwijk (1966-1974) en Molenwijk (1969-1984). In totaal werden er ruim 13.000 woningen gebouwd. Anno 2024 wonen er circa 35.000 mensen. Met 728 hectare beslaat Schalkwijk zo’n kwart van heel Haarlem.
De vernieuwing van het centrum van Schalkwijk is in volle gang. Rond het winkelcentrum is al veel veranderd en er verandert de komende jaren nog meer: van een verouderd winkelcentrum naar een levendig groen stadshart met veel groen. Een fijne plek om te wonen, werken, winkelen, een terrasje te pakken en te wandelen.


LIcht

met strepen zonlicht in decemberlucht

komt Haarlem-Zuid van zeshoog in het zicht

een bont palet een ijle kleurenvlucht

het stenig grauw voorbij en even opgelicht

op mijn balkon het oog naar ver een flard

van onbegrensd en tijdloos paradijs

waar ‘k heen zweef voor hernieuwde start

heel Schalkwijk over speelsgewijs

maar zie de lucht verstrakt de wind steekt op

ik beef ontnuchterd trek de deur snel toe

weer binnen trekt de vette krantenkop

milieuramp licht weer op en hoe

Lucas Kruse

kilometervreter

Kilometervreter

vermaal m’n daagse wandelmeters

dichtbij huis of ver van daar

ben ’n kilometervreter

die gestaag naar d’einder staart

dwars door landschap, bloemen bloeien

kamperfoelie, fijn van geur

vergezichten die opdoemen

elk seizoen z’n eigen kleur

maar kan ook intens genieten

van ’t ritme van de pas

afstand die ik achterliet en

omzien naar de tijd die was

op grote hoogte kan ik ver zien

maar één ding heb ik geleerd

ook dichtbij kun je ’n ster zien

dus op tijd naar huis gekeerd

Lucas Kruse

Schalkwijk in foto’s

Oude kaart met o.a. vermelding Schalkwijk.
Bouw Winkelcentrum Schalkwijk. Foto: Noord-Hollands Archief
Nieuwbouwplannen rond Winkelcentrum Schalkwijk.
Kaart uit 1628 over het beleg van Haarlem in 1572. Linksboven de weilanden van Schalkwijk, omsloten door het Haarlemmermeer.
Haarlem, eind jaren 90.
Eerste woningen Finlandstraat, 1961. Foto: Noord-Hollands Archief